مرکز توسعه تحقیقات بالینی حضرت علی اصغر (ع)

در یک گام بی‌سابقه در حوزه درمان بیماری‌های ژنتیکی، محققان در Children’s Hospital of Philadelphia (CHOP) و Penn Medicine  ایالات متحده، موفق شدند نوزادی را که با بیماری بسیار نادری به نام CPS1 نقص آنزیمی متولد شده بود، با روشی کاملاً شخصی‌سازی‌شده درمان کنند. این بیماری که به اختلال در چرخه اوره منجر می‌شود، باعث تجمع آمونیاک در خون و آسیب شدید مغزی می‌گردد و حدود نیمی از مبتلایان را در دوران نوزادی از دست می‌دهند.

نوزاد با نام اختصاری «KJ» در فاصله‌ای بسیار کوتاه پس از تولد به دلیل سطح بالای آمونیاک تشخیص داده شد و تیم پزشکی در کمتر از شش ماه یک درمان مبتنی بر فناوری ویرایش ژن CRISPR base editing طراحی و به‌کار بردند. در این درمان، مولکول‌های ویرایش ژن در قالب نانوذرات لیپیدی برای تزریق به کبد نوزاد آماده شدند، تا جهش ژنی موجود در ژن CPS1 اصلاح شود

پس از چند دوز درمان، نوزاد نه تنها بدون آثار جانبی جدی گزارش شده است، بلکه توانسته پروتئین بیشتری در رژیم غذایی خود داشته باشد و داروهای کاهش‌دهنده آمونیاک را کمتر مصرف کند — علامتی مهم از بهبود شرایطاگرچه پژوهشگران تأکید دارند که نظارت بلندمدت ضروری است، اما این مورد به‌عنوان «پلتفرم» درمان‌های شخصی‌سازی‌شده برای بیماری‌های ژنتیکی نادر قلمداد می‌شود — یعنی هر فرد با جهش خاص می‌تواند درمان ویژه طراحی کند.

:Summary of Article

Base editors can correct disease-causing genetic variants. After a neonate had received a diagnosis of severe carbamoyl-phosphate synthetase 1 deficiency, a disease with an estimated 50% mortality in early infancy, we immediately began to develop a customized lipid nanoparticle–delivered base-editing therapy. After regulatory approval had been obtained for the therapy, the patient received two infusions at approximately 7 and 8 months of age. In the 7 weeks after the initial infusion, the patient was able to receive an increased amount of dietary protein and a reduced dose of a nitrogen-scavenger medication to half the starting dose, without unacceptable adverse events and despite viral illnesses. No serious adverse events occurred. Longer follow-up is warranted to assess safety and efficacy. (Funded by the National Institutes of Health and others.)

لینک:

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2504747?utm

https://www.nature.com/articles/d41586-025-03566-8?utm